Պստիկներ ու մեծիկներ

Հեղինակային կրթական ծրագրի հեղինակների ստեղծագործական հավաքի շրջանակներում համագործակցային նախագիծ քոլեջի ջ տարեկանների և կրթահամալիրի ավագ դպրոցի խոհարարության թիմի հետ

Օրը՝ 15.05.2024
Ժամը՝ 11.00
Վայրը՝ Քոլեջ
Մասնակիցները՝  Քոլեջի 5 տարեկաններ,ավագ դպրոցի խոհարարության թիմ
Պատասխանատուներ՝ Էլյա Գրիգորյան,  Սոնա Ավետիսյան

Համագործակցություն` Վիկտորիա Հակոբյանի և «Խոհանոց» ծառայության թիմի հետ

Նպատակ և խնդիրները՝

• զարգացնել ինքնասպասարկման կարողությունները, հմտությունները,
• զարգացնել խմբով աշխատելու կարողությունները,
• յուրացնել աշխատանքային հմտությունները,
• իմանալ, թվարկել վաֆլին, հյութը պատրաստելու բաղադրիչները,
• իմանալ վաֆլին, հյութը պատրաստելու գործողությունների հաջորդականությունը,
• իմանալ մթերքի անվանումները,
• պատրաստել, ապա հավաքել աշխատանքային իրերը,
• պատմել կատարած աշխատանքի մասին։

Ընթացքը`

5֊6 տարեկանները Քոլեջի բակում դիմավորում են «Խոհանոց» ծառայության թիմի անդամներին, բակը վերածում են բաց խոհանոց-լաբորատորիայի, հագնում են իրենց աշխատանքային գոգնոցները և սկսում` գործունեությունը։ Նախապես ընտրում են թե ի՞նչ բաղադրիչներ են օգտագործելու, յուրաքանչյուրից որքա՞ն է հարկավոր: Տարբեր հարց ու պատասխանի օգնությամբ սովորողը պատմում է, թե որ բաղադրիչից հետո որը պետք է ավելացնի: 
Կշռում ենք, չափում, համեմատում։ Սովորողների մի խումբը խմոր է անում և յուրաքանչյուր բաղադրիչն ավելացնելիս բացատրում է, թե ի՞նչ համ կտա: Հաջորդ խմբի սովորողները հատապտուղներն են մաքրում հյութի համար, կտրատում են։ Վարջում համտեսում ենք մեր պատրաստած համեղ վաֆլիներն ու հատապտղային ֆրեշը։

 Անհրահժեշտ մթերքներ՝

Ձու, ալյուր, մածուն, շաքարավազ, ձիթայուղ, գունավոր կոնֆետներ, մրգեր։

Աբողջահատիկի ալյուրով հացի համտես

Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիրի արտադրական խոհանոցում, փորձարկման արդյունքում ստացանք շատ համեղ,ամբողջահատիկի ալյուրով,թթխմորով,առանց հավելումների հաց։

Ապրիլի 26 ին առաջին անգամ հացը առաքեիցնք կրթահամալիրի դպրոցներ համտեսի;Արձագանքը տեսանյութերում՝

Արևմտյան դպրոցի սովորողների արձագանքը

Հարավային դպրոցի արձագանքը

Հացի ուսումնական արտադրության ժամանակացույց

Երկուշաբթի

• 9:30-11:30 Քոլեջի ուսանողներ( հերթափոխով)

Երեքշաբթի

• 11։00-12։35 6-8-րդ դասարանի սովորողներ
• 13։00-14։20-9-րդ դասարանի սովորողներ

Չորեքշաբթի

• 13։00-14։20 10-11-րդ դասարանի սովորողներ

Հինգշաբթի

• 11։00-12։35-6-8-րդ դասարանի սովորողներ
• 13։00-14։20-9-րդ դասարանի սովորողներ

Ուրբաթ

• 6-8 րդ դասարան Գոհաը Եղոյան

Կաթնաթթվային քաղցրավենիք

Կաթնաթթվային մթերքների օգտագործումը հացաբուլկեղենի մեջ բավականին ընդունված պրակտիկա է։

Կաթնաշոռը,մածունը ալյուրի և շաքարավազի հետ ստեղծում են համեղ խառնուրդ, խմորեղենի կայուն հիմք։

Այս անգամ պատրաստում ենք կաթնաշոռով քաղցրիկներ,օգտագործում ենք նաև մածուն,որպեսզի խմորը ավելի թեթև ստացվի;վանիլինի և դարչինի օգտագործումը թույլ կտա ստանալ հաճելի բույր և համ։

բացադրիչներ՝

• Կաթնաշոռ
• մածուն
• սոդա
• շաքարավազ
• ալյուր
• բուսայուղ
• դարչին
• աղ
• քրքում

կաթնաշոռային բլիթները դյուրին են պատրաստման մեջ,հարկավոր է խառնել բոլոր բաղադրիչները,գդալով ձևավորել անհրաժեշտ չափի բլիթ և թխել 220աստիճանի ներքո։

Թերթերուկ

Տավուշի յուղաբլիթ քաղցրեղեն, որը Տավուշի մարզում անվանում են սալի, փսալի, իսկ Արցախում` Թրթերուկ։ Այն բարակ խմորաշերտերի արանքները խորիզ լցրած բլիթանման թխվածք, խավաբլիթ է: Հոմանիշներն են թերթակարկանդակ, խավակարկանդակ, շերտաբլիթ, շերտակարկանդակ:

Վարդավառին, որը Տավուշում յուրովի է նշվում, պարտադիր սալի են թխում:

Բաղադրությունը — Ալյուր – 1 կգ, ջուր, բուսական յուղ – 500 գ:

Միջուկի համար՝ շաքարավազ – 400 գ, դարչին – 1 պտղունց, վանիլ – 1 պտղունց:

Պատրաստման եղանակը — Գոլ ջրին աղ խառնել, ալյուրն աստիճանաբար ավելացնել, պինդ խմոր սարքել, թողնել 15 րոպե հանգստանա: Դրանից հետո խմորը վերածել 50 գրամանոց գնդերի: Գնդերը բարակ բացել եւ բարակ շերտով էլ վրան բուսայուղ քսել: Միջուկը լցնել վրան, խմորը պարուրաձեւ փաթաթել, գրտնակով բացել 2 մմ հաստությամբ ու թխել թավայի վրա:

«Ձոն» տեխնոլոգիական ստուգատես

Ծրագիրը՝Քնարիկ Ներսիսյանի բլոգում

Տևողություն՝ մարտի 6-ապրիլի 9

Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիրի ուսումնական խոհանոց

Ստուգատեսի ուղղությունները՝

• Արտադրությամբ ուսուցման հմտություններ
• Զատկական խոհանոց
• Հացի արտադրություն
• Նորամուտ- հացաբուլկեղենի արտադրամաս

Մասնակիցներ՝միջին և ավագ դպրոցի ընտրությամբ խոհարարության սովորողներ

Ուսումնական ընդմիջման կազմակերպում

Ուսումնական արտադրական խոհանոցում,ամենօրյա աշխատանք են կատարում Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիրի ավագ դպրոցի 10-11րդ դասարանների ընտրությամբ խոհարարության սովորողները։

2024 թվականի փետրվարից, լանչի կազմակերպման ձևը փոփոխվել է,այժմ սովորողները պատրաստում են կարկանդակներ տարբեր միջուկներով

Պատրաստել ենք՝ /լրամշակվող բաժին/

• կարտոֆիլով
• ոսպով
• հավով պանրով
• հավով գազարով

Փետրվարին աշխատել ենք հետևյալ թիմով ՝

Փետրվարի ժամատախտակ

• Դավիթ Խաչատրյան
• Ռալֆ Հավանճեան
• Յանա Գրիգորյան
• Իռեն Ջանիկյան
• Անիելա Հավանճեան

Հյուրասիրության կազմակերպում

Փետրվարի 28 ժամը 16։45

Վայրը՝ Մայր դպրոց,Բաբաջանյան 25

Միջին դպրոցի խոհանոց

Հյուրընկալության ծրագիր

Ճաշացանկ

• Գավառի գաթա-սեբաստացի արտադրանք
• Հալվա ընկույզով պահքային-սեբաստացի արտադրանք
• Խնձորով թխուկ-սեբաստացի արտադրանք
• Կարտոֆիլով կարկանդակ պահքային-սեբաստացի արտադրանք
• Կարկանդակ ոսպով պահքային սեբաստացի արտադրանք
• Հավի խճողակով լավաշով ռուլետ-սեբաստացի արտադրանք
• մրգի տեսականի
• պանրի տեսականի
• գինի
• Սուրճ-թեյ

Հյուրասիրությունը նախատեսված է 90 անձի համար

Հյուրասիրության կազմակերպում և սպասարկում 9-11րդ դասարանների խոհարարության թիմ

Խոհարարության թիմ՝

1. Ռալֆ Հավանճեան 11-րդ դասարան
2. Անիելա Հավանճեան 11-րդ դասարան
3. Դավիթ Խաչատրյան 11-րդ դասարան
4. Նարե Հակոբյան 10-րդ դասարան
5. Ամալյա Մաչյան 10-րդ դասարան
6. Յանա Գրիգորյան 10-րդ դասարան
7. Ռոման Թանթանյան 10-րդ դասարան
8. Իռեն Ջանիկլան 10-րդ դասարան
9. Մկրտիչ Համբարձումյան 9-րդ դասարան

Կեքս

Շոկոլադե կեքս

Շոկոլադե կեքսերի բաղադրատոմսերը շատ են: Այս բաղադրատոմսով ստացվում է մոտավորապես 10-12 հատ:Կեքսերը ստացվում են շատ համեղ և ախորժելի:

Բաղադրությունը`

• 150 գրամ կարագ
• 150 գրամ շաքարավազ
• 100 մլ կաթ
• 5 ճ/գ կակաո
• 2 հատ ձու
• 2 թ/գ փխրեցուցիչ
• 200-250 գրամ ալյուր

Կրեմի համար`

• 5 ճ/գ թթվասեր (20 % յուղայնության)
• 4 ճ/գ կակաո
• 4 ճ/գ շաքարավազ
• 1 ճ/գ կարագ

Պատրաստման եղանակը`

1.Կաթսայի մեջ լցնել կարագը, կակաոն, շաքարավազը և կաթը: Հասցնել եռման աստիճանի և վերցնել կրակի վրայից: Թողնել, որ պաղի:
2. Պաղած զանգվածի վրա ավելացնել 2 հատ ձու և հարել:
3.Ավելացնել ալյուրը և փխրեցուցիչը: Պետք է ստացվի ոչ շատ պինդ խմոր:
4.Կեքսի ֆորմաներին մի փոքր կարագ քսել: Ֆորմաների 2/3 լցնել խմորով: 180 աստիճան ջերմաստիճանի ջեռոցում եփել 20-25 րոպե:
5.Կրեմի համար կաթսայի մեջ խառնել թթվասերը, կակաոն, շաքարավազը և կարագը: Դնել կրակին և հասցնել եռման, հենց սկսեն պղպջակներ երևալ, կրակից վերցնել: Թողնել, որ պաղի: Կրեմը քսել կեքսերի վրա և մատուցել թեյի կամ սուրճի հետ:
Բարի ախորժակ

Տարեկանի հաց

Տարեկանի հաց, հացի տեսակ. խմորի թթվեցումից ստացված մթերք՝ պատրաստված տարեկանի ալյուրից, ջրից և աղից։ Տարեկանի հացը նաև անվանում են «սև»։

Ռուսիայում տարեկանի ալյուրից պատրաստված թթու հացը հայտնի է XI դարից։ Թթխմորով տարեկանի հացի արտադրության գաղտնիքը պահպանվում էր և փոխանցվում սերնդեսերունդ։ 1626 թվականի կայսերական հրամանագրի մեջ, որը կոչվում էր «Հացային և կալաչային ամբողջության մասին», հիշատակվում է տարեկանի հացի մասին^[1]։

Պատրաստման առանձնահատկություններ

Խմորը պատրաստվում է խմորման հարուցիչներ ավելացնելով. ի տարբերություն ցորենի ալյուրով պատրաստված խմորի, որի մեջ ավելացնում են սեղմված, հեղուկ կամ չոր դրոժ, տարեկանի խմորի մեջ ավելացնում են թթխմոր։ Սպիրտային և կաթնաթթվային խմորումները, որոնք ընթանում են խմորի մեջ, ապահովում են նրա փխրեցումը։ Տարեկանի ալյուրի տեխնոլոգիական հատկությունները պայմանավորում են խմորի և հացի ավելի բարձր թթվայնությունն ու խոնավությունը՝ ցորենի հացի համեմատությամբ։ Թթխմորի և վերջինիս հիման վրա հացի թթու համը ոչ թե դրոժից է առաջանում, կաթնաթթվային բակտերիաներից, որոնց հետ դրոժն ապրում է սիմբիոզում։

Կենսաբանական արժեք

Տարեկանի հացը պարունակում է 40—45 % ածխաջրեր։ Այն ավելի քիչ կալորիականություն ունի, քան ցորենի ալյուրը՝ 200 կկալ 100 գրամին (ցորենի ալյուրը՝ 300 կկալի սահմաններում)։ Տարեկանի հացի կենսաբանական լիարժեքությունն (ըստ վիտամինների, ամինաթթուների) ավելի բարձր է, քան ցորենի ալյուինը, միայն թե այն դժվար է յուրացվում։ Բարձր թթվայնության (7—12°)^[2] պատճառով (ինչի շնորհիվ հնարավոր է խուսափել բորբոսի առաջացումից և փչացման գործընթացներից) տարեկանի հացը չի թույլատրվում այն մարդկանց, ովքեր ունեն ստամոքսի բարձր թթվայնություն, տառապում են խոցային հիվանդություններով։ 100 %-ով աշորայից պատրաստված հացն իսկապես բավականին ծանր է ամենօրյա օգտագործման համար։ Լավագույն տարբերակը՝ աշորա՝ 80—85 %, ցորենի ալյուր՝ 15—25 %^[3]: Այն մարդկանց, ովքեր հակված են գիրացման, խորհուրդ է տրվում սահմանափակել տարեկանի հացի կիրառումը, քանի որ դրա մեջ պարունակվող ածխաջրերը շատ են^[4]։

Սերնդեսերունդ սպիտակ հացը գերադասելի է եղել հարուստների համար, իսկ դա այն դեպքում, երբ հասարակ մարդիկ ուտում էին «մոխրագույն» և սև (տարեկանի հաց)։ Ռուսաստանում այսօր տարեկանի ալյուրի գերակշռմամբ հացի կիրառումը կազմում է շուրջ 16,5 %՝ ընդհանուր հացաբուլկեղենի կիրառումից, չնայած XX դարի սկզբում դրանց շահույթը՝ մաքուր տարեկանի հացի հետ միասին, գերազանցում էր 60 %-ը։